Nog een half jaar en er zijn gemeenteraadsverkiezingen. Je ziet ondertussen allerlei wervingsacties en oproepen om je op te geven als lid van een politieke partij om gemeenteraadslid te worden. Ik moet daar altijd om glimlachen: het idee, dat je ook al weet je nog niets van politiek, binnen een jaar gemeenteraadslid kan worden.
De actie van Aboutaleb afgelopen maand om meer mensen uit het bedrijfsleven te werven is een voorbeeld van zo’n actie. Bij het lokale CDA zouden zich ook het laatste moment mensen aangemeld hebben die wel lid en gemeenteraadslid willen worden. Het bestuur kon hen melden dat mensen die kandidaat willen zijn, zich al in maart van dit jaar op hadden moeten geven. Maar hoe kunnen mensen denken dat ook al zijn ze nog helemaal onbekend, ze meteen op de lijst gezet worden?
Wat is een raadslid en waarom wil je de politiek in? Toen ik 16 jaar was interesseerde ik me in politieke vraagstukken: de bevolkingsgroei en de voedselgebrek in de wereld, de ongelijke verdeling van rijkdom in de wereld en de aarde die lijdt onder de ongebreidelde uitstoot van gevaarlijke stoffen. Ik werd lid van een politieke jeugdstudieclub. Mijn doel was niet meteen gemeenteraadslid worden. Nee, ik wilde een heel klein beetje bijdragen aan een betere wereld.
Verdiepen in politiek gebeurt dat nog? We leven in een wereld waar iedereen een mening moet hebben, maar hoe vorm je je mening? Weet je waar je over praat? Is er nog interesse in de vraagstukken? Zijn er nog mensen met idealen, die de wereld willen veranderen? In de politiek ga je omdat je begaan met het lot van mensen, je bent begaan met de aarde, de natuur en de stad waar in je leeft.
Op een studiedag van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) werd eens gevraagd: Welke kenmerken moet je bezitten om raadslid te worden? De een na de ander zei: ‘Je moet goed het woord kunnen voeren’ en soortgelijke uitspraken. Ik schraapte mijn keel (ik ben niet zo van de redevoeringen) en zei: ‘Wat dacht u van bevlogenheid en gewoon verstand van politiek?’ Mensen die zich zelf goed kunnen verkopen en prachtige verhalen kunnen vertellen zijn er genoeg. Maar als je niet het idee hebt wat je wil bereiken en langs welke weg en met welke middelen dan strand je als politicus. De politiek, de maatschappij heeft niets aan je. Het gaat in de politiek niet om mooi praten maar om goede keuzes maken. En goed keuzes maken kun je niet als je niet weet wat je wil. Als je niet de drive hebt om wat te veranderen dan ben je al bij voorbaat mislukt als politicus.
Helaas hebben veel selectiecommissies voor kandidaat-lijsten dat niet door. Die krijgen opdrachten mee van: gelijke verdeling mannen en vrouwen op de lijst, voldoende allochtonen, voldoende ouderen, voldoende jongeren, kandidaten uit alle regio’s. In het beste geval wordt nog gezegd: O ja het is handig als ze ook nog wat verstand van politiek hebben.
Als je solliciteert op een baan kom je niet ver als je van het werk helemaal geen verstand hebt. Maar in de politiek is het vaak anders. Fracties worden vaak opgescheept met mensen die van toeten noch blazen weten. Ik heb het wel eens vergeleken met Ajax 1: de trainer komt in de trainingskamer en zegt: ”vandaag speelt er iemand mee die nog niets van voetballen weet maar geweldig is in samenwerking”. In de voetballerij wordt een dergelijke trainer uitgejoeld. In de politiek wordt zo’n iemand op een voetstuk geplaatst.
Ik snak naar mensen met idealen in de politiek, mensen die zich willen inzetten voor de maatschappij en er heel veel tijd en studie voor over hebben om de wereld een heel klein beetje te verbeteren. Ze zijn er gelukkig nog, maar ze worden wel vaak ondergesneeuwd door de dikdoeners en baantjesjagers.