Even bijkomen. Terwijl mijn oven opwarmde, las ik in het boek van Pieter Waterdrinker, waarin hij zijn persoonlijke belevenissen in Rusland vermengt met geschiedenissen van de tsarentijd, de Russische revolutie en de eenentwintigste eeuw. Hij gebruikt een zin van zeven pagina’s om heel veel tegelijk te zeggen. Waarom?

Paulus schreef ooit een zin van 200 woorden (in Efeze 1). De NGB vertaling maakte er meerdere zinnen van, waarvan de langste nog steeds 129 woorden bevat. De Nieuwe Vertaling kapte nog meer, maar de gemiddelde zinslengte van het gedeelte is nog steeds 39 woorden.

Maar deze Pieter Waterdrinker heeft maling aan de reputatie van Paulus. Na een zin van een bescheiden aantal van 9 woorden, begint hij stormachtig op pagina 332 aan een reuze zin, die pas eindigt op pagina 339. Ik begin niet aan het tellen  van woorden. Hij speelt eigenlijk vals, want hij had allang de tekst vele malen kunnen onderbreken. Maar hij wilde niet. Waarom niet? Om een tekst begrijpelijk te houden, is een maximum van 20 woorden per zin aan te bevelen, geen honderden en zeker geen duizenden. Maar waarom zou een schrijver die toch veel gelezen wordt, een zin uitkramen die pas na zeven pagina’s stopt? Het houdt me bezig. Ik denk dat hij net als Paulus zoveel op zijn hart heeft, dat het er allemaal in een sneltreinvaart uit moet.

Waterdrinker begint in de zin met de coup van Lenin met de vreselijke jaren van moorden waarbij priesters gedood werden door stokken via de anus door het gehele lichaam te duwen zodat ze via de keel er weer uit kwamen. Krijgsgevangen officieren werden naakt in een kleine kooi gestopt met een rat die verwarmd werd, zodat het beest een heenkomen zocht door zich door het levende vlees van de man te eten. In de zelfde tijd werden door de Witten honderdduizend joden vermoord. In het verdere gedeelte van de zin komt hij toe aan zijn belevenissen vrij recent met de verovering van de russen van de Krim en zijn hachelijke avonturen in het oosten van Oekraine, waar hij gevangen zit en amper ontsnapt aan de dood. Tussen neus en lippen door moet ook de verschrikkelijke dood van onder andere 198 Nederlanders door het neerschieten van MH17 aan de orde komen. Van de MH17 komt hij via zijn literaire verhalen weer terug bij Lenin om vervolgens de vlucht van schrijver Nabokov te beschrijven en uiteindelijk te eindigen met mensensmokkel. Wat een ellende in één zin. Het leven is een tranendal, maar gelukkig weet ik dat er een perspectief is van  Openbaring van Johannes: de geschiedenis wordt in de hand gehouden. Ondanks alles kun je je veilig weten.